Ambassadeursdrink 18/03/2024

Beste mensen,

Beste vrienden,

Beste ambassadeurs,

Mag ik jullie bij deze officieel welkom heten op onze ‘Ambassadeursdrink’. Het is intussen de zevende editie, de sfeer zat er altijd goed in en dat is vandaag niet anders. Hoewel ikzelf al een aantal weken vecht tegen griep en van die andere rare dinges, heb ik er zelf ook wel weer zin in, zelfs al was de inspiratie – en laat mij eerlijk zijn, door de omstandigheden ook de motivatie – voor dit woordeke voor deze avond ver weg….

Ambassadeur Peter maakte er deze week al lachen nog een opmerking over, de Joost zijne speech van 12 A4kes, ….awel Peter, ik kan u geruststellen, ’t zijn er maar 11 deze keer 😊.

Een blaadje minder dus, omdat er het afgelopen jaar ook niet zoveel gebeurd is in trappistenland.

Zoals u weet is trappistenbier historisch gezien een Belgische aangelegenheid, met 3 Vlaamse en 3 Waalse trappistenbrouwerijen. Door een gebrek aan monniken heeft moederabdij Westmalle dochter Achel moeten opgeven. In eerste instantie werd er nog gebrouwen door leken zonder toezicht van monniken en konden we nog van een abdijbier spreken, maar in 2022 werden gebouwen en al verkocht aan een vastgoed investeerder die weliswaar grootse plannen had en nog heeft met het bier, maar zelfs de naam “abdijbier” – laat staan trappist –  niet meer  mag gebruiken. Dus nog 5 trappisten in België.

Maar ook in de andere kloosters wereldwijd is er

• enerzijds een tekort aan monniken waardoor de naam trappist onder druk staat en
• anderzijds hebben velen het moeilijk om het sobere bestaan van het kloosterleven te harmoniëren met de complexiteit van de bierwereld.

Dit heeft toch wat consequenties voor de buitenlandse trappistenabdijen :

• Spencer in de VS is intussen definitief gestopt.
• Stift Engelzell is de laatste voorraad van Benno en Gregorius aan het uitverkopen, vandaar dat zij nog niet geschrapt zijn op de site van het IVT, maar dat is dus iets voor de komende weken. Hun bieren blijven waarschijnlijk wel bestaan, maar de productie ervan wordt uitbesteed.
• In Tre Fontane weet men het niet : doen we voort of niet, maar de spirit is er in elk geval uit en de verwachting is dat ook zij er dit jaar definitief de stekker uit trekken.
• In Mont des Cats waren er plannen om zelf een brouwerij te starten, maar die zijn definitief opgeborgen, ook onder druk van Chimay waar dit bier tot op vandaag gebrouwen wordt, maar die door de algemeen dalende biermarkt de plas van Mont des Cats niet graag zouden verliezen en dan maar wat druk zetten bij hun collega broeders.
• Ook bij de Spaanse collega’s van het Cardenia klooster zijn plannen om een eigen brouwerij te starten helemaal opgeborgen. Wel willen zij via een commerciële brouwerij de productie verhogen om extra gelden te verwerven.

Of dit zal lukken ? Net zoals de meeste buitenlandse trappisten is de eindprijs voor de consument niet mals, en dan is de vraag : willen wij deze prijs betalen ?

• Zelfde probleem met Zundert, waar de verkoop onder de verwachtingen blijft. Dat lijkt mij niet abnormaal aan die prijzen. Niet dat men daar spreekt van stoppen, maar wat de toekomst brengt is toch onduidelijk.
• La Trappe lijkt dan wel een vaste waarde, doet het goed in de markt, werkt innoverend, maar ook daar is het grote probleem en de druk op de naam ‘trappistenbier’ de leeftijd en het beperkte aantal geestelijken.
• Tynt Midow in Engeland zijn de enige die sterk bezig zijn en waar er een zekere continuïteit gewaarborgd lijkt.

Trappistenbier heeft het dus moeilijk, maar niet alleen trappistenbier. De bierwereld in het algemeen is sterk dalende. Een paar cijfertjes.

• De totale Belgische bierproductie is vorig jaar met 11 % gezakt, dat is echt veel. Dalende consumptie in eigen land, maar vooral de export die sinds corona nooit hersteld is. Het is zelfs zo erg dat een aantal gerenommeerde brouwerijen en brouwerijen met een historisch mooi verleden, vandaag gewoon te koop staan. Mijn verwachting is dat we de komende maanden een paar keer gaan verschieten : sluitingen, overnames, samenwerkingen…
• De trappistenbrouwerijen zijn gemiddeld slechts met 6% gezakt, daar waar Orval met 2% gestegen is en zo de slechte cijfers van bv Westmalle (wel -10%) wat camoufleert in het totale cijfer.

Dus zelfs de trappisten moeten zich als het ware een beetje gaan heruitvinden om het verlies van marktaandeel te beperken. Een van de dingen waar men meer op inzet is het volume van trappistenbier in de horeca te verhogen door meer vatenbier uit te brengen.

• Eerstdaags verwachten wij vaten Rochefort tripel in onze kelder, een primeur voor de brouwerij. Rochefort is jaren in productie één van de kleinsten geweest, heeft een gestage groei gekend en is zo op pakweg 15 jaar van een klein 20.000 hecto’s naar iets boven de 70.000 hecto’s gegaan. Dit was een bewuste keuze om allerlei vernieuwingswerken in de abdij te kunnen financieren en die stijging werd vooral door export gerealiseerd. Een zeer groot deel was bestemd voor China, maar dat aandeel is sinds corona volledig weggevallen waardoor men in eens teruggevallen is naar 55.000 hecto’s. In Rochefort vindt men dit geen probleem omdat die werken nu achter de rug zijn, maar het streefdoel is wel om niet onder de 50.000 hecto’s te zakken en vandaar het initiatief om die tripel – of die Rochefort extra – op vat uit te brengen.
• Chimay brengt de Chimay Verte uit op vat, de zware blonde kruidige van 10°. Zogezegd eenmalig en met een maximum van 5 vaten en enkel te verkrijgen voor klanten die in het verleden ook Chimay blauw als exclusiviteit konden bestellen. In hoeverre dat allemaal exclusief blijft is maar de vraag, want ook Chimay blauw van ’t vat kan men toch wel regelmatig spotten. Het wordt als exclusiviteit voorgesteld – en dat blijft het natuurlijk ook wel een beetje – maar er lopen ook veel commerciële mensen en die willen verkopen.
• Ja, en Westmalle dan. Zij zijn de meest conservatieve, kijken eerst wat de rest doet en komen dan vaak te laat…. Chimay Doré had de markt al veroverd alvorens zij beslisten om ook Westmalle extra – hun patersbier – op de markt te brengen. Dat was in 2021. Nu gekend is dat Chimay en Rochefort een nieuw vatenbier lanceren, schiet men ook in Westmalle wakker. Sinds jaar en dag is er enkel de Westmalle dubbel van het vat beschikbaar en al 30 jaar lang zijn wij hier trouwe aanhanger van.

Nu kan ik u in primeur en met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vertellen dat men met iets HALF nieuws gaat komen, vermoedelijk zelfs enkel van het vat. Een naam is er nog niet, maar het zou een mengbier zijn van de extra  en de tripel. Iets om naar uit te kijken, vermoedelijk nog voor de zomer.

• En ook Zundert brengt zijn moederbier van 8° uit op vat. We zijn blij u dat hier straks – terwijl we uw Orval-glas even spoelen – in primeur te kunnen aanbieden.
• Ook bij La Trappe twee nieuwigheden in de pipeline :
• de Nilis krijgt als donkere alcoholvrije een blonde tegenhanger, vermoedelijk ook nog deze zomer.
• En in het najaar brengt men een collab bier uit. Hierbij zal de donkere La Trappe als basisbier gebruikt worden maar met ingrediënten van Tynt Midow en Zundert. Een primeur in trappistenland. Zal verkrijgbaar zijn op vaten en 75cl flessen.

U merkt het, ook de paters denken commercieel en zien niet graag marktaandeel verloren gaan.

Bij Orval geen nieuwigheden. Om het bier stevig in de markt te houden, onderstreept men het belang van hun ambassadeurs. Men verwacht van de ruim 400 ambassadeurs in binnen- en buitenland dat men het Orvalbier op correcte wijze – en met respect voor de monniken – behandeld. De regels moeten nageleefd worden en controles hierop moeten consequent uitgevoerd worden. Omdat de brouwerij het zo belangrijk vindt, herhaal ik nog even de belangrijkste pijlers :

• Visibiliteit in de horecazaak. Je moet duidelijk merken dat Orvalbier er hoog aangeschreven staat.
• Perfect kunnen schenken van een Orval, uiteraard in het originele glas
• De klant de keuze laten tussen een gekoelde Orval of een “tempérée”, dus een Orval op 8 à 12°C
• De klant de keuze laten tussen een jonge Orval of een “Ambassadeur-Orval”, dus een Orval die minstens 6 maanden oud is en waarbij de Bretanomices gisten hun werk ten volle hebben kunnen doen. D.w.z. dat er naast de bitterheid ook een zurigheidje bijkomt en het bier hierdoor veel complexere geur- en smaakpatronen vertoond. Maar, dit wist u al allemaal nietwaar.

Geen nieuwigheden dus bij Orval, maar er zijn wel twee leuke nieuwtjes te melden, beide weliswaar ingegeven door het slechte nieuws dat we al een paar keer aangehaald hebben, namelijk het tekort aan paters.

Er is een nieuwe intreding in de abdij, een jong manneke van 23 jaar. Die moet nog wat studeren natuurlijk, en om het monastieke leven vol te houden ook zijn testosteron in bedwang houden, maar stelt dat het lukt zakt de gemiddelde leeftijd van de kloostergemeenschap onmiddellijk van 82 jaar naar pakweg 62 jaar 😊.

Het tweede nieuwtje, eerst een vraagje. Wie kent de naam van de verantwoordelijke in de brouwerij van Orval ?

Broeder Xavier.

U hoort het goed, BROEDER Xavier.

Die mens heeft de laatste jaren ook hard gestudeerd, en weet je waarom ?

Om voortaan, en dit zou vanaf deze zomer zijn, als pater Xavier door het leven te gaan. Het was een beetje van moeten, want de laatste paters in Orval zijn gestorven, vertrokken of ééntje staat op vertrekken. De populatie in de abdij van Orval zou dus enkel uit broeders gaan bestaan, wat zou betekenen dat er geen pater meer is die de mis kan voorgaan, terwijl dat nu toch net de essentie van hun monastieke leven is. Xavier wordt de redder in nood !…

De broeders, de paters, de kloostergemeenschap in het algemeen…. Ze brengen ons naar de quizvraag van dit jaar…

In alle trappistenbrouwerijen brouwt men patersbier, de lichte versie van hun dubbels of tripels. Bij Orval noemt men dit de groene Orval of de Orval vert. Die is dus bedoeld voor de paters, maar ook in L’Ange Gardien van het vat beschikbaar voor de toeristen.  De totale productie in 2023 is zo’n 82.000 hl. De bedoeling van de vraag was jullie te laten raden hoeveel % van die totale productie groene Orval is. Maar om privacy redenen van de monniken en van L’Ange Gardien zelf, wil men daar geen cijfers over vrijgeven.

Dus heb ik iets nieuws moeten uitvinden. En nu luidt de vraag als volgt : Orval telt jaarlijks +/- 83.000 bezoekers. Hoeveel % daarvan brengt een bezoek aan L’Ange Gardien ?

Antwoord in procenten met 3 cijfers na de komma, want we weten uit het verleden dat het er soms toe doet met onze quizvragen 😊.  (75.833%)

Kim, Jonathan, ’t is bijna aan jullie.

Laat me nog even updaten hoe het zit met onze eigen ambassadeurs hier in de Heeren.

We mogen dit jaar 4 nieuwe ambassadeurs/-drices verwelkomen. Join the club Sandra, Guy, Bart en Koen. Jullie drinken vanaf vandaag voor het eerst ook in het gepersonaliseerde glas en samen met 15 andere ambassadeurs ontvangen jullie straks ook je oranje lidkaart. In totaal zijn er nu 19 gewone ambassadeurs. Daarnaast zijn er 136 ambassadeurs voor het leven, maar door de coronaregularisatie van vorig jaar, zijn er dit jaar en ook volgend jaar geen nieuwe ambassadeurs voor het leven bijgekomen.

De volledige lijst van onze ambassadeurs hangt op in de gang aan de toiletten.

Jaarlijks ontvangen jullie nog een extra attentie. Sowieso mag u ons steeds naar gratis toegangskaarten vragen mocht u plannen hebben om de ruïnes en de omgeving van Orval te gaan bezoeken.

Verschillende geschenkjes zijn al de revue gepasseerd, ook die lijst hangt op aan de toiletten. Ambassadeurs die graag één van de vorige geschenkjes willen kunnen dit tegen kostprijs bekomen.

Ambassadeur Bart had een ideetje voor dit jaar. Een sleutel van de kelderdeur van de Heeren…. Vond ik niet zo’n goed idee…

Het geschenkje voor dit jaar is drieledig en bij manier van spreken drietalig 😊.  Je kan ze ook alle drie samen gebruiken : (kwestie van nog effe mysterieus te doen) een spel Hollandse kaarten van La Trappe, tijdens het spel drink je dan een flesje Spaanse trappist van Cardenia, toch maar exclusief voor jullie hier naar België gehaald, en – je moet dat flesje toch geopend krijgen – een retro metalen flesopener van Orval. Alstublieft. Vergeet er straks niet naar te vragen bij Jessie of Els.

Nog een bijna laatste puntje…

Op de uitnodiging staat er ook zoiets van zotte kop, en een fotooke en een trappistenmand. In alle hectiek hebben we daar de vorige edities eigenlijk te weinig aandacht aan besteed en die fout willen we niet meer begaan. Jessica en Charlotte, dank om ons hier attent op te maken en dit is in elk geval al voor jullie. Bovendien denk ik dat de jury niet anders zal kunnen dan iemand van jullie ook dit jaar te nomineren om de volwaardige trappistenmand in ontvangst te nemen.

Hoog tijd om er enen op te drinken, en straks misschien ook ons lijflied nog ne keer mee te zingen zoals Walter van Arjaun ons ooit heeft aangeleerd…

                  Drinkt Orval, drinkt Orval,

                  Ge zetj gezegend zijn, ge zetj gezegend zijn

                  Drinkt Orval, drinkt Orval,

                  Niks es ouèleger as nen Orval!

Toch eerst nog wat kleine mededelingen.

• Uiteraard hebben we deze avond voldoende Orval voorzien. Maar niet alleen Orval. Van het vat is er voor u Westmalle dubbel, La Trappe Quadruppel en Chimay tripel en Chimay blauw en Zundert.

Zoals daarnet gezegd komen we zo dadelijk met een Zundertje rond zodat we intussen even jullie Orvalglas kunnen spoelen

Nadien kan u van het volledige trappistengamma genieten. Voor ons gemak, maar zeker en vast ook als geste naar u ambassadeur,  zijn alle trappisten behalve de West-Vleteren deze avond aan 4,50€, dus ook de Rochefort, Zundert,…

• We plannen op woensdag 5 juni nog een brouwerijbezoek aan brouwerij
• Belgoo in Sint-Pieters-Leeuw. Als ambassadeur zal u als eerste alle details van dit bezoek vernemen en aan voordeeltarief kunnen meegaan, maar noteer nu alvast de datum.
• We hebben ook een trappisten – kaasbuffet voorzien

en een Chimay-iflette !

bierkaas : bier in de melk

• Tot slot nog een leuk weetje voor deze avond : Les Poulains Flandriens gaat het hier zo dadelijk van mij overnemen en ons verder in de stemming houden. Ze kunnen niet alleen zingen en muziek maken, maar bovendien ook genieten van een goeie Orval en Irish Coffee. Jonathan en Kim, Les Poulains Flandriens zijn namelijk ambassadeur bij ‘De Heeren’,

Jongens, het is aan jullie

• Mocht er iemand zijn die nu of straks nog een woordeke wilt placeren of een goei mop tappen, mag straks zeker de micro vragen.

Geniet van de avond, dank voor jullie komst en …. Gezondheid ! Cheers!